Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói về dân chủ theo cách rất dễ hiểu: Dân chủ nghĩa là dân là chủ và dân làm chủ. Người còn nhấn mạnh: “Nước ta là nước dân chủ. Bao nhiêu lợi ích đều vì dân. Bao nhiêu quyền hạn đều của dân”. Trên cơ sở tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối, quan điểm của Đảng, Điều 3, Hiến pháp năm 2013 đã quy định: “Nhà nước bảo đảm và phát huy quyền làm chủ của Nhân dân; công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền con người, quyền công dân; thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, mọi người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện”.

Thực hiện Nghị quyết của Ban chấp hành Đảng bộ xã Chiến Thắng về việc MTTQ và các đoàn thể chính trị xã hội đăng ký mô hình dân vận khéo năm 2024.

Mặt trận tổ quốc đang ký mô hình lấy ý kiến nhân dân về thực hiện Luật dân chủ ở cơ sở thông qua hội nghị cử tri thường niên.

Trong thời gian qua, với trách nhiệm của mình, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam tiếp tục triển khai nhiều hoạt động thiết thực gắn với việc thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, tham gia thực hiện tốt Luật dân chủ cơ sở trên địa bàn.

 Ban Thường trực Ủy ban MTTQVN đã ban hành, đồng thời hướng dẫn các ban công tác mặt trận cơ sở xây dựng các chương trình, kế hoạch công tác năm. MTTQ  đã phối hợp, tổ chức tuyên truyền người dân thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, các nghị quyết của HĐND, quy định của UBND về các cơ chế chính sách liên quan trực tiếp đến người dân. Từ đó, làm cho nhân dân hiểu, nhận thức đầy đủ hơn các quy định của Đảng, Nhà nước để thực hiện, đồng thời giám sát các cơ quan, tổ chức trong việc triển khai thực hiện các cơ chế chính sách ngay tại địa phương.

Mặt trận Tổ quốc đã làm tốt việc chủ trì, phối hợp tổ chức 04 cuộc tiếp xúc giữa đại biểu HĐND với cử tri. Thông qua các hội nghị tiếp xúc, Nhân dân đã được các đại biểu thông tin kịp thời về tình hình kinh tế xã hội của địa phương, của đất nước; giới thiệu các văn bản pháp luật, các chủ trương chính sách mới mà Quốc hội, HĐND đã thông qua; đồng thời, tạo diễn đàn dân chủ để Nhân dân bày tỏ tâm tư, nguyện vọng, chính kiến của mình với đại biểu HĐND huyện, xã. Sau mỗi kỳ tiếp xúc, Mặt trận Tổ quốc đều tập hợp, tổng hợp đầy đủ tâm tư, nguyện vọng và các kiến nghị của cử tri để phản ánh với HĐND, UBND có thẩm quyền xem xét, xử lý tháo gỡ các vướng mắc mà nhân dân kiến nghị.

Với phương châm “Mặt trận lắng nghe Nhân dân nói”, năm 2024, MTTQ Việt Nam các cấp đã tập hợp, tổng hợp hơn 120 ý kiến, tâm tư nguyện vọng của nhân dân để phản ánh với cấp ủy, chính quyền, đồng thời thường xuyên theo dõi, đôn đốc việc trả lời phản ánh của chính quyền địa phương qua đó góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả nhiệm vụ Mặt trận tham gia bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của Nhân dân. Cùng với đó, các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động tiếp tục được MTTQ tuyên truyền, vận động nhân dân triển khai thực hiện có hiệu quả thiết thực. Các ban công tác mặt trận đã lựa chọn những việc làm thiết thực như: Vận động nhân dân hiến đất mở rộng đường làng, ngõ xóm; tổ chức phong trào chủ nhật xanh; nhận giúp đỡ hộ nghèo phát triển sản xuất... Năm 2022 xã Chiến Thắng đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.

Công tác đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với Nhân dân tiếp tục được MTTQ Việt Nam phối hợp tổ chức có hiệu quả. Năm 2024, tổ chức 01 cuộc đối thoại với 26 ý kiến. Phần lớn các ý kiến của nhân dân nêu lên các bất cập trong phát triển kinh tế, công tác quản lý đất đai, việc thực hiện chế độ chính sách, công tác cải cách hành chính, việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo...Thông qua đối thoại, ý kiến của người dân đã được người đứng đầu cấp ủy, chính quyền giải đáp, tháo gỡ. Có thể nói rằng, hoạt động đối thoại với nhân dân là nấc thang cao trong thực hiện Luật dân chủ ở cơ sở.

Sau khi thực hiện Luật dân chủ Đảng bộ, chính quyền cần tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, bảo đảm chính sách, pháp luật được thực thi có hiệu quả. Tập trung chỉ đạo, điều hành thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của các tầng lớp nhân dân, thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội. Đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo thuận lợi để nhân dân thực hiện các thủ tục hành chính, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin. Thực hiện nghiêm túc việc tiếp công dân, tăng cường đối thoại, quan tâm giải quyết những kiến nghị, nguyện vọng hợp pháp, chính đáng của nhân dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, không để phát sinh các điểm nóng, vụ việc phức tạp, kéo dài. Nâng cao đạo đức công vụ, chất lượng phục vụ nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; xây dựng chính quyền thật sự thân thiện, gần dân, trọng dân và vì dân.

Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội cần thực hiện tốt vai trò giám sát và phản biện xã hội, nhất là những vấn đề có liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích của nhân dân. Các cơ quan chức năng, Ban Chỉ đạo thực hiện Quy chế dân chủ, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cần tiếp tục đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân về các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, giúp nhân dân thấy rõ quyền lợi của mình, tự giác thực hiện đúng trách nhiệm, nghĩa vụ công dân và quyền dân chủ trực tiếp theo đúng quy định của pháp luật.

Những kết quả đó, đã góp phần làm cho dân chủ ở cơ sở thực hiện ngày càng thực chất hơn, niềm tin của nhân dân đối với Đảng, chính quyền ngày càng tốt hơn. Vai trò cầu nối giữa Đảng, chính quyền với nhân dân của MTTQ ngày càng hiệu quả.

Có thể thấy rằng, việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở đã đạt được kết quả quan trọng, tuy nhiên, nhận thức về pháp luật của một bộ phận nhân dân vẫn còn hạn chế, tình trạng khiếu nại, tố cáo vẫn còn diễn ra ở một số cơ sở, trong đó khiếu nại, tố cáo sai vẫn chiếm tỷ lệ cao, nhất là trong lĩnh vực quản lý đất đai, giải phóng mặt bằng, chính sách xã hội…

Có nhiều nguyên nhân khách quan, chủ quan, nhưng chủ yếu do nhận thức về dân chủ chưa đầy đủ, chưa vững chắc; tình trạng vi phạm quyền dân chủ của Nhân dân cũng như lợi dụng dân chủ để vi phạm kỷ cương, pháp luật còn xảy ra

Để thực hiện tốt hơn Luật dân chủ sở cơ sở Mặt trận Tổ quốc Việt Nam sẽ tập trung vào một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau:

Thứ nhất, tiếp tục xây dựng và tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân, tập hợp rộng rãi mọi tầng lớp Nhân dân, bảo đảm sự đồng thuận, thống nhất cao về tư tưởng và hành động trong việc thực hiện dân chủ ở cơ sở; nắm vững các quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục sâu rộng trong các tầng lớp Nhân dân và đội ngũ cán bộ, không ngừng nâng cao nhận thức về dân chủ và thực hành dân chủ ở cơ sở theo phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”.

Thứ hai, xác định việc thực hiện luật dân chủ ở cơ sở, gắn liền với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và các phong trào thi đua yêu nước là căn cứ quan trọng để tổ chức tiếp xúc, đối thoại với Nhân dân; nâng cao dân trí, từng bước mở rộng và hoàn thiện dân chủ cơ sở trên địa bàn nông thôn. Phát huy vai trò, trách nhiệm người đứng đầu của các tổ chức trong hệ thống chính trị và đội ngũ cán bộ, công chức. Nâng cao chất lượng dân chủ đại diện, mở rộng dân chủ trực tiếp; nêu cao tinh thần phục vụ Nhân dân, tôn trọng quyền làm chủ của Nhân dân, tăng cường đối thoại tháo gỡ khó khăn từ cơ sở, củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.

Thứ ba, quan tâm khuyến khích và nhân rộng các điển hình tiên tiến, các mô hình tốt về xây dựng và thực hiện Luật dân chủ sở cơ sở, làm cho việc thực hành dân chủ ngày càng sâu rộng trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Lấy hiệu quả hoạt động tiếp xúc, đối thoại làm tiêu chí đánh giá năng lực, kết quả công tác của cá nhân, tổ chức để xếp loại thi đua hàng năm. Đây là cơ sở, nền tảng giúp nâng cao chất lượng công tác tiếp xúc, đối thoại trong thời gian tới.

Thứ tư, thường xuyên đổi mới cách thức nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân theo từng nhóm đối tượng; chủ động nắm bắt tình hình và tổng hợp ý kiến, kiến nghị của đoàn viên, hội viên và Nhân dân, nhất là những vấn đề bức xúc, phức tạp để phối hợp tham mưu giúp người đứng đầu cấp uỷ, chính quyền tổ chức tốt các cuộc đối thoại với Nhân dân. Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động đoàn viên, hội viên và Nhân dân tham gia đối thoại với tinh thần dân chủ, thẳng thắn, trách nhiệm. Đặc biệt, tăng cường hơn nữa vai trò giám sát việc giải quyết các kiến nghị của Nhân dân sau đối thoại; phát huy vai trò giám sát tại cộng đồng, đẩy mạnh công tác hoà giải, vận động, thuyết phục nhân dân.

Thứ năm, phát huy vai trò tích cực của Mặt trận trong tham gia kiểm soát quyền lực, giám sát để quản lý xã hội công khai minh bạch, để Mặt trận là nơi người dân có thể phản ánh, tố giác tội phạm tham nhũng, tố giác những người có biểu hiện suy thoái, tiêu cực, nhũng nhiễu Nhân dân để góp phần xây dựng tổ chức đảng và bộ máy chính quyền các cấp thực sự trong sạch, vững mạnh, thực sự là Nhà nước của dân, do dân, vì dân./.